“Милиция текин пахта териш машинасига айланадиган бўлди”. Фарғона вилояти ички ишлар ходимларининг Озодликка 18 сентябрь куни йўллаган матуби ана шундай сўзлар билан бошланади.
Милиция ходимларига кўра, “барча ходимлар” ҳафта сўнгида пахта теримига олиб чиқилиши кутилмоқда.
Озодлик 16 сентябрда Фарғона вилояти милиция ходимларига икки ойдан буён ойлик берилмаётхани ҳақида хабар тарқатганди.
Озодликка боғланган милиция ходимлари маошлар берилгани, бироқ ички ишлар ходимлари пахтага сафарбар қилинаётганларини маълум қилди.
“Яшил уст-бошли мардикор”
Милиция ходимларидан бирининг ёзишича, “дам олиш кунлари”да милиция ходимлари ҳам пахтага чиқарилади.
“Теккислан, ростлан пахта даласига қараб қадам бос, деб “рапатам”ни айтиб, жавлон уриб, пахта терамиз. Онанги қози урса, дардингни кимга айтасан, яшил уст-бошли мардикор?” – дея савол қўяди фарғоналик милиция ходими.
Унинг маълум қилишича, Фарғонада ички ишлар ходимларига икки ойдан буён маошлар берилмаётгани ҳақида Озодликда мақола чиқиши ортидан маошлар “пластик карточкаларга” туширилган.
Аммо, милиция ходимлари сўзларига кўра, маошнинг ярими қарзларни тўлашга, қолган ярими эса “пахтада озиқ-овқат олишга кетади”.
Мактубда пахта терими учун ҳақ тўланмаслиги таъкидланган.
“Бизга пул берилмайди. Биз текин бульдозер машинасимиз. Терамиз, терамиз ва яна терамиз. Асло, ҳолдан тоймаймиз. Ҳувиллаган пластикларга пул тушди, энди пахта терамиз. Сизлар билан бўлган суҳбатдан сўнг, ҳувиллаган пластиклар пул кўрди,” дея киноя қилади милиция ходими.
Милиция ходимлари пахтага барча чиқарилиши, аммо теримчилар сони терим бошланган кун маълум бўлишини маълум қилди.
“Сони ҳам ўша куни аниқ бўлади. Ҳозир “инкубатор”да амалдорларнинг болалари ҳам бор. Уларни ҳисобга олиш керак. Агар улар чиқмаса, сони ўзгаради...,” деб ëзди Озодликка фарғоналик милиция зобитларидан бири.
Кузатувчилар назарида, милиция ходимларини пахта теримига сафарбар этиш илгарилари кузатилмаган.
Сўнгги йилларда пахта терими мавсумида кучишлатар тузилмалар вакилларига аниқ вазифа юклатилар эди – одамларни пахтага жўнатиш ва далаларда пахта терими устидан назорат қилиш.
Ўзбекистонда мажбурий меҳнатга қарши варақалар тарқатилди
Тошкентдаги Инсон ҳуқуқ ҳимоячилари альянси фаоллари мамлакат бўйлаб мажбурий меҳнатга мажбур қилиниш ноқонуний экани ва меҳнатга мажбурланган ҳолатларда қандай ҳимояланиш кераклиги ҳақидаги тавсиялар битилган варақаларни тарқатмоқда. Альянс фаолларига кўра, Берлиндаги Ўзбекистон-Германия форуми тарафидан тайёрланган минглаб варақалар Тошкент, Жиззах ва Самарқанд вилоятларида ўқитувчи, врач ва ҳамширалар ҳамда бошқа бюджет ходимлари орасида тарқатилган.
Иддао: "Хатирчида пахтага чиқарилган талаба чўкиб кетди"
Навоий вилоятининг Хатирчи туманида пахтага олиб чиқилган талаба сувга чўкиб кетгани ҳақида норасмий маълумот олинди. Шу тумандаги Озодлик манбаси: "Жазирама иссиқда пахта териб, терга ботган талаба тумандан ўтувчи каналга шўнғиган. Ҳозир боланинг жасади топилмаган, ғаввозлар уни қидирмоқда", - деб иддао қилди.
Хатирчи тумани милицияси ҳозирча бу иддаони тасдиқламади. Аммо, Озодлик қўшимча тафсилотларни аниқлашга уринмоқда.
Пахта жинояти: Ўзбекистон пахта саноатида мажбурий меҳнат
Мажбурий меҳнатга қарши курашувчи Anti-Slavery International ташкилоти Ўзбекистонда пахта етиштириш жараёнидаги мажбурий меҳнат механизми ифода қилинган 2 дақиқалик видеони эълон қилди.
"Пахта жинояти: Ўзбекистон пахта саноатида мажбурий меҳнат" деб сарлавҳаланган видеода 2015 йилги пахта териш кампанияси бошланишидан бир ҳафта ўтиб, мамлакатда бюджет ташкилотлари ишчилари ва давлатдан бола пули, пенсия оладиган аҳолининг мажбурий равишда теримга сафарбар қилингани қораланган.
Бундан ташқари, бу кампания жараёнида теримчилардан ва маҳаллий ҳокимият тизимларидан пул йиғиш механизми ҳам тилга олинган.
"Пахта терими давомида фаолияти давом этишини истаган катта-кичик бизнес тизимлари йиғим-терим кампаниясига молиявий улуш қўшишга мажбурланади. Шифохона ва мактаблар ҳам теримдан жиддий зарар кўради. Пахтадан келадиган даромаддан эса ҳукмрон элитанинг алоҳида имтиёзга эга вакиллари манфаат кўради", дейилади Anti-Slavery International ташкилоти эълон қилган видеода.
Қуйида ушбу видеони томоша қилишингиз мумкин: