Ukrainaning saylangan prezidenti Vladimir Zelenskiy Moskvani “Ukraina fuqarolarini Rossiya pasportlari bilan qiziqtirishga urinib, vaqt sarflamaslikka” chorladi. Avvalroq Rossiya prezidenti Vladimir Putin Rossiya fuqaroligini olmoqchi bo‘lgan ukrainaliklar uchun yengilliklar berishini bildirgan edi.
27 aprel kuni Zelenskiy o‘z Facebook sahifasida ukrainaliklar Rossiya fuqaroligi “tinch namoyishlar uchun qamalish” va “erkin va sog‘lom raqobat muhitidagi saylovlardan mosuvo bo‘lishga” teng ekanligini yaxshi bilishlari haqida yozdi.
“Umuman olganda, bu barcha huquq va erkinliklarni unutish, deganidir”, deb yozdi u.
“Ukrainaning farqi shundaki, biz, ukrainaliklarda so‘z erkinligi, matbuot va Internet erkinligi bor”, deya so‘zini davom ettirdi Zelenskiy.
Saylangan prezident, shuningdek, “ukrainaliklar erkin mamlakatdagi erkin xalq” ekanini hamda ular bilan “tahdidlar hamda harbiy va iqtisodiy bosim tilida so‘zlashib bo‘lmasligini” qo‘shimcha qildi.
Shunday bo‘lsa-da, Zelenskiy Rossiya bilan muzokara olib borishga tayyor ekanligini takrorladi. Xususan, u ikki davlat o‘rtasidagi munosabatlar “Donbass va Qrim okkupatsiyasi tugaganidan so‘ngina normallashishi mumkin”, deb hisoblashini aytdi.
Rossiya 2014 yilda Ukrainaning Qrim mintaqasini anneksiya qilib olib, mamlakat sharqida rossiyaparast ayirmachilarni dastaklay boshladi.
2014 yilning aprelidan beri Ukraina hukumat kuchlari va ayirmachilar o‘rtasidagi to‘qnashuvlarda 13 mingga yaqin odam halok bo‘ldi. Mojaroni hal etish maqsadida 2014 yil sentabri va 2015 yil fevralida erishilgan “Minsk kelishuvi” shartlari esa bajarilmay keladi.
G‘arb davlatlari Rossiya ayirmachilarni qurol-aslaha, qo‘shinlar va boshqa yordam bilan ta’minlab kelayotganini isbotlovchi yetarlicha dalil borligini aytib kelayotgan bo‘lsa-da, Moskva ushbu ayblovlarni rad etib keladi.
24 aprel kuni prezident Putin Ukraina sharqida yashayotgan fuqarolar uchun Rossiya fuqaroligini olish jarayonini soddalashtirish haqidagi farmonni imzoladi. Prezidentning bu qarorini G‘arb davlatlari hamda Kiev keskin qoraladi.
Bunga qaramasdan, 27 aprel kuni Putin o‘z ma’muriyati nafaqat Ukraina sharqidagi, balki umuman barcha ukrainaliklarga Rossiya fuqaroligini berishni osonlashtirish rejasini ko‘rib chiqayotganini ma’lum qildi.
Pekinda bo‘lib o‘tgan sammitda prezident:
- Umuman olganda, Ukraina fuqarolariga fuqaroligimizni berishni yengillatishni ko‘rib chiqyapmiz, - dedi.
Putin 21 aprel kuni o‘tkazilgan Ukraina prezidenti saylovida g‘alaba qozongan Zelenskiyni tabriklagani yo‘q.
Putin qarori 24 aprel kuni Kreml saytida e’lon qilinishi ortida Ukraina tashqi ishlar vaziri bu chorani “agressiya” va “Kiev ishlariga aralashish” deya baholadi.
AQShning Kievdagi elchixonasi esa farmon “ahmoqona va beqarorlashtiruvchi” ekanligini aytib, mamlakat Ukrainaning suvereniteti va hududiy birligini qo‘llashda davom etishini qo‘shimcha qildi.
Zelenskiy 24 aprel kuni Rossiyani “okkupatsiyachi mamlakat” hamda “Ukrainaga qarshi urush olib borayotgan agressor” deya qoraladi.
Saylangan prezident dunyo hamjamiyatini Rossiya Federatsiyasiga qarshi diplomatik choralar va sanksiyalar yordamida kuchliroq bosim o‘tkazishga chorladi.