Кечган йил ўзбекистонликларнинг ижтимоий ҳаётида қандай ўзгаришлар бўлди, 2009 йил ўзбекларнинг шахсий ҳаётида қандай из қолдирди?
Озодликнинг бу саволларига Ўзбекистоннинг турли вилоятларида яшайдиган фуқаролардан жавоб олинди.
Ижтимоий ҳаёт
Биринчи суҳбатдош:
- Ўзбекистон учун қисман яхши томонга ўзгармоқда.
Озодлик: Бу яхши томонга ўзгаришларни нималарда кўраяпсиз?
- Фермерлар мисолида. Биз ўтган йил банкка бориб нақд пул муомаласи умуман қийин бўларди. Бу йил нақд пул муомалалари сал жойига келаяпти. Яна план тўлганларини айтишимиз мумкин.
Иккинчи суҳбатдош:
- Менимча¸ ўзгариш бўлмади. Ўзгариш бўлса ҳам ëмон томонга бўлаяпти барибир.
Озодлик: Нимага шунақа хулоса қилаяпсиз?
- Ҳамма ëқда кризис-ку.
Учинчи суҳбатдош:
- Ўзбекистон ҳаëтида олдинги йилларга нисбатан умуман ўзгариш йўқ-да. Давлат сиëсати таранглашиб бораяпти, деймизми… Унинг жабрини оддий халқ кўраяпти.
Тўртинчи суҳбатдош:
- Мамлакат ҳаëтида берилган ваъдалар ваъдалигича қолаяпти. Мана, 2009 йил “Қишлоқ тараққиëти ва фаровонлиги йили” деб эълон қилинди. Шу йилда қатнайдиган йўллар ҳеч бўлмаса ремонт қилиб қўйилмади-да. Нима дейишни ҳам билмай ҳайрон қоласиз.
Бешинчи суҳбатдош:
- 2009 йилда ҳатто менинг пенсиямни тўлиқ бермай қўйибди. Мен бу тўғрида Сайëра Рашидовага ëзган эдим. Милиция¸ СНБ¸ армияда хизамт қилганларники олий категория. Иккинчисида бизга ўхшаб яхши ишлаган одамлар. Учинчиси ялқов¸ дангаса¸ техникасини яхши билмайдиган¸ техникадан фойдалана олмайдиганлар. Каримов қарор чиқариб учинчисини йўқ қилди ва иккинчиси билан бирлаштирди. Ҳозир ялқов одам ҳам¸ ишлаган одам ҳам бир хил.
Олтинчи суҳбатдош:
- Ўзбекистон учун¸ бизнинг Хоразм¸ бизнинг Гурлан учун баракали йил бўлди. Сув мўл бўлди¸ шолилар яхши бўлди¸ пахта яхши бўлди. Бу масала бўйича 2009 йил баракали бўлди.
Еттинчи суҳбатдош:
- Менимча¸ жуда ëмон йил бўлди. Инфляция чуқурлашди¸ борган сари чуқурлашиб бораяпти. Инсон ҳуқуқлари поймол бўлаяпти. Мана сизлардан эшитаяпман. Мамлакатимиз учун жуда ëмон йил бўлди.
Шахсий ҳаёт
Биринчи суҳбатдош:
- Бу йил муваффақиятли бўлди энди. Ўзим янги уйли бўлдим.
Озодлик: Ҳа¸ уй олиш яхши. Яна нима бўлди?
- Бошқа муҳим нарса бўлмади менда.
Иккинчи суҳбатдош:
- 2009 йил ҳар йил қандай ўтаëтган бўлса¸ шундай ўтаяпти-да. Айтарли катта ўзгаришлар йўқ. Сокинлик билан давом этаяпти.
Озодлик: Сизнинг шахсий ҳаëтингизда бирор ўзгариш бўлдими?
- Йўқ¸ бўлмади.
Учинчи суҳбатдош:
- Тўғрисини айтсам энг ëмони ҳам¸ энг яхшиси ҳам. Ëмонидан бошлайдиган бўлсак¸ бошимизга ëмон кунлар тушди. Шу гаплардан кейин қутулиб олдим. Туҳмат юзасидан тушиб қолдик. Тўрт-беш кунда чиқариб олишди. Адолат қарор топди. Ëмон куним шу бўлди¸ ундан чиққаним яхши кун бўлди.
Тўртинчи суҳбатдош:
- 2009 йил оиламиз учун яхши келмади. Жанжалли йил бўлди. Қўшнимиз билан ер масаласи бўйича уйимизда кеча-кундуз жанжал бўлди. Ҳар кун милиция чақирамиз¸ ҳар кун безовтачилик¸ ҳар кун ҳокимиятга боради. Оиламизда энди туғилган кун¸ тўй дегандай яхши кунлар бўлди. Фақат мана шу ҳамсоямиз билан 11 йилдан бери мана шу можаро устида келиша олмаяпмиз.
Бешинчи суҳбатдош:
- Ҳар йилгидай йил бўлди. На яхши¸ на ëмон. Энди ëмондан Худо сақласину¸ жуда мақтанадиган¸ эсда қоладиган йил бўлмади. Ўртача йил бўлди. Пенсияни олаяпмиз. Ижтимоий ëрдамларни олаяпмиз. Маҳалла комитетига раҳмат ëрдам бериб турибди. Буни тан олишим керак лекин. Ҳеч қанақа свет йўқ. Свет¸ газ йўқ¸ қийналиб юрибмиз.
Ижтимоий ҳаёт
Биринчи суҳбатдош:
- Ўзбекистон учун қисман яхши томонга ўзгармоқда.
Озодлик: Бу яхши томонга ўзгаришларни нималарда кўраяпсиз?
- Фермерлар мисолида. Биз ўтган йил банкка бориб нақд пул муомаласи умуман қийин бўларди. Бу йил нақд пул муомалалари сал жойига келаяпти. Яна план тўлганларини айтишимиз мумкин.
Иккинчи суҳбатдош:
- Менимча¸ ўзгариш бўлмади. Ўзгариш бўлса ҳам ëмон томонга бўлаяпти барибир.
Озодлик: Нимага шунақа хулоса қилаяпсиз?
- Ҳамма ëқда кризис-ку.
Учинчи суҳбатдош:
- Ўзбекистон ҳаëтида олдинги йилларга нисбатан умуман ўзгариш йўқ-да. Давлат сиëсати таранглашиб бораяпти, деймизми… Унинг жабрини оддий халқ кўраяпти.
Тўртинчи суҳбатдош:
- Мамлакат ҳаëтида берилган ваъдалар ваъдалигича қолаяпти. Мана, 2009 йил “Қишлоқ тараққиëти ва фаровонлиги йили” деб эълон қилинди. Шу йилда қатнайдиган йўллар ҳеч бўлмаса ремонт қилиб қўйилмади-да. Нима дейишни ҳам билмай ҳайрон қоласиз.
Бешинчи суҳбатдош:
- 2009 йилда ҳатто менинг пенсиямни тўлиқ бермай қўйибди. Мен бу тўғрида Сайëра Рашидовага ëзган эдим. Милиция¸ СНБ¸ армияда хизамт қилганларники олий категория. Иккинчисида бизга ўхшаб яхши ишлаган одамлар. Учинчиси ялқов¸ дангаса¸ техникасини яхши билмайдиган¸ техникадан фойдалана олмайдиганлар. Каримов қарор чиқариб учинчисини йўқ қилди ва иккинчиси билан бирлаштирди. Ҳозир ялқов одам ҳам¸ ишлаган одам ҳам бир хил.
Олтинчи суҳбатдош:
- Ўзбекистон учун¸ бизнинг Хоразм¸ бизнинг Гурлан учун баракали йил бўлди. Сув мўл бўлди¸ шолилар яхши бўлди¸ пахта яхши бўлди. Бу масала бўйича 2009 йил баракали бўлди.
Еттинчи суҳбатдош:
- Менимча¸ жуда ëмон йил бўлди. Инфляция чуқурлашди¸ борган сари чуқурлашиб бораяпти. Инсон ҳуқуқлари поймол бўлаяпти. Мана сизлардан эшитаяпман. Мамлакатимиз учун жуда ëмон йил бўлди.
Шахсий ҳаёт
Биринчи суҳбатдош:
- Бу йил муваффақиятли бўлди энди. Ўзим янги уйли бўлдим.
Озодлик: Ҳа¸ уй олиш яхши. Яна нима бўлди?
- Бошқа муҳим нарса бўлмади менда.
Иккинчи суҳбатдош:
- 2009 йил ҳар йил қандай ўтаëтган бўлса¸ шундай ўтаяпти-да. Айтарли катта ўзгаришлар йўқ. Сокинлик билан давом этаяпти.
Озодлик: Сизнинг шахсий ҳаëтингизда бирор ўзгариш бўлдими?
- Йўқ¸ бўлмади.
Учинчи суҳбатдош:
- Тўғрисини айтсам энг ëмони ҳам¸ энг яхшиси ҳам. Ëмонидан бошлайдиган бўлсак¸ бошимизга ëмон кунлар тушди. Шу гаплардан кейин қутулиб олдим. Туҳмат юзасидан тушиб қолдик. Тўрт-беш кунда чиқариб олишди. Адолат қарор топди. Ëмон куним шу бўлди¸ ундан чиққаним яхши кун бўлди.
Тўртинчи суҳбатдош:
- 2009 йил оиламиз учун яхши келмади. Жанжалли йил бўлди. Қўшнимиз билан ер масаласи бўйича уйимизда кеча-кундуз жанжал бўлди. Ҳар кун милиция чақирамиз¸ ҳар кун безовтачилик¸ ҳар кун ҳокимиятга боради. Оиламизда энди туғилган кун¸ тўй дегандай яхши кунлар бўлди. Фақат мана шу ҳамсоямиз билан 11 йилдан бери мана шу можаро устида келиша олмаяпмиз.
Бешинчи суҳбатдош:
- Ҳар йилгидай йил бўлди. На яхши¸ на ëмон. Энди ëмондан Худо сақласину¸ жуда мақтанадиган¸ эсда қоладиган йил бўлмади. Ўртача йил бўлди. Пенсияни олаяпмиз. Ижтимоий ëрдамларни олаяпмиз. Маҳалла комитетига раҳмат ëрдам бериб турибди. Буни тан олишим керак лекин. Ҳеч қанақа свет йўқ. Свет¸ газ йўқ¸ қийналиб юрибмиз.