Россия ҳукумати Украинада жанг қилаётган фуқароларни ишдан бўшатишни тўлиқ тақиқлашни режаламоқда. Мамлакат Меҳнат кодексига бунга оид тегишли ўзгартишлар киритилиши ҳақида бош вазир Михаил Мишустин маълум қилган.

Агар ҳукумат томонидан таклиф қилинаётган қонун лойиҳаси қабул қилинса, иш берувчилар Мудофаа вазирлиги шартномасига қўл қўйган уруш қатнашчилари билан тузилган шартномани уларнинг бутун хизмати даврида тўхтатиб туришга мажбур бўлади. Ҳозирда ходимни армиядаги хизматидан бир йил кейин ишдан бўшатиш мумкин.

Ҳукумат матбуот хизмати мазкур қонун лойиҳаси Россия Давлат думасига яқин орада киритилишини қўшимча қилган. Ўз навбатида, Мишустин ҳужжат қабул қилинишига шубҳа қилмаслигини билдирган.

Россия расмийлари Украинада шартнома асосида жанг қилаётган кишиларнинг аниқ сонини очиқлаган эмас. Владимир Путин фронтга кетган ҳарбийларнинг умумий сони 600 минг киши эканини айтган.

АҚШ Россиянинг Курск вилоятида бўлган шимолий кореялик ҳарбийлар яқин орада Украина Қуролли кучлари билан жангга киришишини кутмоқда. Бу ҳақда 31 октябрь куни АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен билдирди. “Америка овози” хабарига кўра, ўз сўзида Хитойни Пхенянни тийиб туриш учун ўз таъсиридан фойдаланишга чақирган.

АҚШ Давлат котиби Россия шимолий кореялик аскарларга артиллерия, дронлар билан ишлаш ҳамда қуруқликдаги амалиётларда қўл келадиган тактик приёмларга ўргатаётганини, бу эса мазкур кучлардан жабҳада фойдаланиш нияти борлигини кўрсатишини маълум қилган.

Блинкен Россияда 10 минг нафар шимолий кореялик ҳарбий юргани, уларнинг тақрибан 8 минг нафари аллақачон Курск вилоятида эканини қайд этган. Россиянинг бу вилоятида Украина қўшинлари август ойида эгаллаган мавқеларини қўлда тутиб туришибди.

Қўшма Штатлар ва Жанубий Корея мудофаа ва ташқи ишлар вазирлари ўзаро учрашувда бунга жавоб беришнинг қатор вариантларини муҳокама қилишгани айтган АҚШ бош дипломати Москва томонидан шимолий кореялик аскарларни Украинага қарши уруш “гўштқиймалагич”ида фойдаланилиши Кремль “заифлигининг очиқ белгиси” эканини қайд этган.

Шу куннинг ўзида Шимолий Корея томонидан қитъалараро баллистик ракета учирилгани ҳақида хабарлар пайдо бўлган. Ракета Корея яриморолининг шарқий соҳилидаги Шимолий Корея ҳудудий сувларига бориб тушишдан аввал илк бор 86 дақиқа давомида парвозда бўлган. Бу ҳақда Жанубий Корея ва Япония расмийлари маълум қилишган.

Жанубий Корея қўмондонлиги ракета Шимолий Корея пойтахти бўлмиш Пхеняндан маҳаллий вақт билан тахминан эрталабки соат 7:10 да учирилганини қайд этган.

Ракета қарийб вертикал равишда учирилган бўлиб, 7700 километр баландликка етган, дея хабар қилди Reuters агентлиги Япония Мудофаа вазирлигидан олинган маълумотга таянган ҳолда.

Токиода махсус чақирилган матбуот анжуманида Япония Вазирлар Маҳкамасининг бош котиби Ёсимаса Хаяси 31 октябрь куни синовдан ўтказилган Шимолий Корея ракетасига ўхшаш ракета оддий траектория бўйлаб учирилганда 15 минг километр масофага етиши мумкинлигини билдирган.

Испанияда тошқин оқибатида ҳалок бўлганлар сони 158 нафарга етди, дея хабар қилди El País нашри расмийлар маълумотига таянган ҳолда.

Мамлакат жанубидаги Валенсия вилоятида 155 киши, Кастилия-Ла-Манча ва Андалусияда бир нафардан киши ҳалок бўлган, яна бир киши қаерда ўлганига аниқлик киритилмаган.

Валенсия шаҳри яқинидаги 25 минг киши яшовчи Пайпортада 40 нафар турғун ҳалок бўлган. Расмийлар табиий офатдан жабр кўрган ҳудудлар аҳолисига уйларини тарк этмасликни тавсия қилган.

Қутқарув амалиёти давом этмоқда, қатор шаҳарларда, тезкор хизматлар маълумотига кўра, ҳали ҳам сув сатҳи баланд. Жойларда мародёрлик ҳолатлари кузатилмоқда, прокуратура гумонланувчиларни ҳибсга олишни сўраган. Автомобиллар ҳаракати учун 150 дан зиёд йўл ёпилган.

Испанияда дарёлар тошишига 29 октябрь куни мамлакатга ёпирилган “Дана” тўфони сабаб бўлган. Маҳаллий фаоллар расмийларни вазиятни изга сололмаётганликда айблашмоқда. Жамоат ташкилотлари ва касаба уюшмалари 9 ноябрь куни Валенсияда норозилик акцияси ўтказишмоқчи. Ташкилотчилар иддаосига кўра, минтақа расмийлари тўфон билан курашни ўта кеч бошлашган, бу эса қурбонлар сони бу қадар кўп бўлишининг сабабларидан биридир.

Валенсия вилоятининг Алфафар шаҳарчаси мэри Хуан Рамон минтақа расмийлари ҳам, марказий ҳокимият ҳам шаҳарчага сезиларли ёрдам бермаётганини, шу сабабли маҳаллий турғунларнинг бир қисми уйларида қурбонларнинг жасадлари билан бирга тунашга мажбур бўлаётганини билдирган.

Табиий офат оқибатларини бартараф этишга миллий гвардия ва ҳарбийлар жалб қилинган. Испанияда уч кунлик мотам эълон қилинган. Испания қироли Филипп VI Х ижтимоий тармоғида тўфон қурбонлари яқинларига таъзия изҳор этиб, тошқин кўламидан даҳшатга тушганини билдирган.

Кремлга яқин кўрилган сиёсатшунос Сергей Караганов Россия расмийларини яна ядровий қуролдан фойдаланишга чақирди.

“Тийиб туришдан қўрқитишга қадар: ядровий қурол, геосиёсат, коалицион стратегия” деб номланган ўз китоби тақдимотида Караганов Россияда ядровий бомбаларнинг борлигини “Парвардигорнинг аралашуви” деб атаган.

“Биз Худонинг ғазабини қўзғатмаслигимиз ва бизга ўзимизни қутқариш учун берилган қуролдан актив фойдаланишимиз лозим”, деган сиёсатшунос ядровий зарбалар беришдан бош тортиш “совет ва Россия халқи олдида гуноҳ бўлиб ҳисобланиши”ни қўшимча қилган.

Караганов аввал ҳам Россия расмийларини ядровий зарбалар беришга (хусусан, Европага) чақирган эди.

Айни пайтда, суриштирув журналистикаси билан шуғулланувчи ОАВ маълумотига кўра, сиёсатшуноснинг Германия ва Италияда кўчмас мулки бўлиб, ўзига қарши санкциялар киритилганига қарамай, у бу мулклардан мунтазам равишда даромад олиб келмоқда.

Сергей Караганов Россия Ташқи ва мудофаа сиёсати кенгаши раёсатининг фахрий раиси бўлиб ҳисобланади. Бу кенгаш Валдай клуби таъсисчиларидан бири бўлиб ҳисобланади ва мазкур клуб йиғилишларида Владимир Путин ҳам бир неча бор чиқиш қилган.

ОАВ Карагановни “Россия президентига яқин сиёсатшунос” ва салкам унинг маслаҳатчиси деб атайди.

Америкалик воситачилар Исроил ва Ливандаги “Ҳизбуллоҳ” радикал гуруҳи ўртасида 60 кунлик оташкесимдан бошлаб жанговар ҳаракатларни тўхтатишга оид таклиф устида иш олиб боришмоқда. Бу ҳақда Reuters агентлиги ўз манбаларидан олинган маълумотларга таянган ҳолда хабар қилди.

Агентлик суҳбатдошлари икки ойлик даврдан БМТ Хавфсизлик кенгашининг 2006 йилдаги резолюциясининг бажарилиши учун фойдаланилишини айтишган – мазкур ҳужжатга мувофиқ, Ливан жануби давлат назорати остида бўлмаган гуруҳлардан озод қилишини лозим.

Манбалар келишув натижа бермаслиги мумкинлигини ҳам истисно қилишмаяпти.

Оқ уй вакиллари 31 октябрь куни Ливан бўйича келишув муҳокамаси учун Исроилга келишади.

Ўз навбатида Исроил телевидениесининг 12-канали мамлакат бош вазири Бинямин Нетаняҳу ва хавфсизлик хизмати вакиллари Исроил “Ҳизбуллоҳ”га қарши кампания мақсадларига эришди ва эндиликда зиддиятни сиёсий йўл билан ҳал қилиш зарур, деган хулосага келишгани ҳақида хабар қилган.

Айни пайтда Исроилнинг Ливанда олиб борилаётган амалиёти давом этмоқда. 30 октябрь куни Исроил армияси (ЦАХАЛ) Ливан шарқидаги Баалбек шаҳри ва унга яқин икки қишлоқ аҳолисини эвакуацияга чақирган.

Чоршанба оқшомида Исроил ОАВ ва телеграм-каналлари ЦАХАЛ қирувчи учоқлари “Ҳизбуллоҳ”нинг Баалбек ҳудудидаги инфратузилмасига ҳамда Ливан жанубидаги Набатия ҳудудига ҳужум қилгани ҳақида хабар қилишган.

Ливан нашрлари тинч аҳоли орасида қурбонлар борлиги ҳақида хабар қилган. Муҳтамал қурбонлар ҳақида расмий маълумот ҳали берилганича йўқ.

“Ҳизбуллоҳ” АҚШ ва Исроилда террор ташкилоти деб тан олинган. Европа Иттифоқида “Ҳизбуллоҳ”нинг ҳарбий қаноти террор ташкилоти ўлароқ тан олинган, Ливан парламентида ўз депутатларига эга “Ҳизбуллоҳ” сиёсий партияси эса ЕИ наздида террор ташкилоти эмас.

Исроил ҳужумларидан бири чоғида гуруҳ лидери Ҳасан Насруллоҳ ўлдирилган.

“Ҳизбуллоҳ” Фаластиндаги ҲАМАС гуруҳининг (АҚШ ва ЕИда террор ташкилоти деб тан олинган) 2023 йил 7 октябридаги Исроил жанубига ҳужумининг эртасига Исроил ҳудудига ракеталар отган. Ўшандан буён Исроил-Ливан чегарасида қарийб ҳар куни отишмалар содир бўлиб турибди. Ҳар икки мамлакатнинг чегараолди ҳудудларидан ўн минглаб одам эвакуация қилинган.

Исроил Ливаннинг “Ҳизбуллоҳ” гуруҳига қарши “Шимол нишлари” амалиётини 23 сентябрь куни бошлаган. Амалиётдан мақсад террор ташкилотининг ҳарбий инфратузилмасини йўқ қилиш ва Исроил шимолидаги уйларини ташлаб кетган исроилликларни ортга қайтариш учун шарт-шароит яратиш экани айтилган.

Испания жанубий-шарқидаги Валенсия вилоятида юзага келган тошқин натижасида, сўнгги маълумотларга кўра, камида 95 киши ҳалок бўлган. Тошқинга 29 октябрь куни тинимсиз қуйган жала сабаб бўлган.

Ижтимоий тармоқларда минтақа турғунлари сув оқимидан қочиб, дарахтларга чиқиб жон сақлашга уринаётгани акс этган видеолар ҳамда ўт ўчирувчилар сув остида қолган автомобиллардан одамларни чиқариб олишга уринаётган кадрлар пайдо бўлган.

Валенсия вилояти раҳбари Карлос Масон матбуот анжуманида сув босган айрим ҳудудларга ҳали етиб боришга муваффақ бўлинмаганини билдирган. Ўнлаб одам бедарак кетгани айтилмоқда.

Қутқарув ишларига фавқулодда вазиятлар бўйича ҳарбий бўлинма жалб этилган. Тошқиндан энг кўп жабр кўрган ҳудудларда мактаблар ва асосий хизматлар фаолияти тўхтатилган, шунингдек, Мадрид билан Барселона ўртасидаги поезд қатнови бекор қилинган.

Валенсияда сўнгги йирик тошқин 2023 йил сентябрида содир бўлган эди: ўшанда Испанияда табиий офат натижасида камида уч киши ҳалок бўлган.

Олимларга кўра, минтақада экстремал об-ҳаво ҳодисаларининг тез-тез содир бўлишига иқлим ўзгариши сабаб бўлган. Метеорологлар фикрича, Ўртаер денгизида ҳароратнинг кўтарилиши сувнинг тез буғланишига олиб келмоқда, бу эса ёғингарчилик интенсивлигига сезиларли таъсир кўрсатяпти, деб ёзган Reuters агентлиги.

Грузия президенти Саломе Зурабишвили ўтган парламент сайловидаги муҳтамал сохталаштиришларга оид бўйича саволларга жавоб бериш учун таклиф қилинган прокуратурага боришдан бош тортди. Аввалроқ у сайловни нолегитим деб ҳисоблашини айтган, ундаги “Грузия орзуси” ҳукмрон партиясининг ғалабасини эса сохталаштирилган, дея баёнот берган эди.

Зурабишвили чоршанба кунги брифингда 31 октябрга белгиланган прокуратурадаги суҳбатга бормаслигини билдирди. У прокуратура қонунбузарликка оид далилларни давлат раҳбаридан талаб қилмай, ўзи қидириши лозимлигини қайд этди. У брифингни сайловни сохталаштириш технологиялари ҳақидаги видеони намойиш қилишдан бошлади.

“Мен прокуратурага ўз ишини бошлашни ва президент билан сиёсий ҳисоб-китоб қилишдан қочишни маслаҳат берган бўлардим. Мен прокуратурага мурожаат қиляпман: сиз халқ олдида ҳисобдорсиз, жамоатчилик сиздан менинг далилларимни эмас, зудлик билан текширишга киришишни талаб қилмоқда”, дея иқтибос келтирган Зурабишвили сўзларидан Озодликнинг грузин хизмати.

Грузияда парламент сайлови 26 октябрь куни бўлиб ўтди. МСК маълумотига кўра, унда Россияга мойил кайфиятдаги “Грузия орзуси” ҳукмрон партияси 54 фоиз овоз олган. Мухолифатдаги тўртта партия кўпи билан 10 фоиздан овоз олишган, қолганлари эса беш фоизли тўсиқдан ўта олмаган.

Мухолифатдаги сиёсатчилар сайлов натижалари “Грузия орзуси” фойдасига сохталаштирилганини билдиришиб, уларни тан олишдан бош тортишган. Президент Саломе Зурабишвили ҳам шу фикрда. У 28 октябрь куни Тбилисида 15 мингга яқин одам тўпланган норозилик митингида чиқиш қилган.

Мураккаб схемали сохталаштиришлар ҳақида бир неча фуқаровий ташкилотлар ҳам баёнот беришган. Грузия МСК расман мамлакат бош прокуратурасига мурожаат қилган ва бу борада тергов бошланган.

Россия билан Туркманистон ўртасидаги газ шартномаси бекор қилинган ва туркман газининг Россияга экспорти жорий йил ярмида тўхтатилган. Бу ҳақда Озодликнинг туркман хизмати “Туркменгаз” давлат концерни раиси Мақсат Бабаев сўзларига таянган ҳолда хабар қилди.

Россия нашрлари томонлар газ нархи бўйича келишувга эришолмагани ҳақида ёзишмоқда.

Россия 2016 йилда ҳам Туркманистондан газ сотиб олишни тўхтатиб қўйган эди. Уч йиллик танаффусдан сўнг 2019 йилда томонлар газ етказиб бериш бўйича беш йиллик янги шартномани имзолашган. Йилига беш миллиард куб метр газ етказиб бериш кўзда тутилган шартноманинг амал қилиш муддати 2024 йилнинг 30 июнида тугаган ва афтидан, томонлар шартнома муддатини узайтирмасликка қарор қилишган.

“Жорий йил ўртасидан томонларнинг ўзаро келишуви бўйича биз Россия Федерациясига табиий газ етказиб бермадик”, дея иқтибос келтирган “Туркменгаз” давлат концерни раисининг ўринбосари Мурат Арчаев сўзларидан Россия нашрлари.

Айни пайтда Туркманистон расмийлари газ экспорти йўналишлари ошганини билдирмоқда.

“Туркманистон доим экспорт йўналишларини диверсификация қилишга интилиб келган. Бугунги кунда биз янги йўналишлар ҳамда мавжуд шартномалар ва йўналишлар бўйича етказиб берилажак газ ҳажмини оширишдан манфаатдормиз”, деган “Туркменгаз” раҳбари.

2022 йил декабрь ойида Ўзбекистон Туркманистон билан илк бор 1,5 миллиард куб метр газ етказиб бериш бўйича “Газпром” иштирокисиз қисқа муддатли шартнома тузган эди. 2023 йил август ойида эса Ўзбекистон Туркманистон билан йилига 2 миллиард куб метргача газ етказиб бериш бўйича янги шартнома имзолаган.

Ўзбекистон Энергетика вазирлиги раҳбари Жўрабек Мирзамаҳмудов аввалроқ Тошкент ва Ашхобод газ етказиб бериш бўйича узоқ муддатли шартнома ишлаб чиқаётганини билдирган эди. Туркманистон билан истиқболда тузилажак газ шартномаси Ўзбекистон эҳтиёжининг қанча қисмини қоплаши ҳақида ҳозирча маълумот йўқ.

2023 йил 7 октябридан Ўзбекистон куз-қиш мавсумида республикада газ тақчиллигининг бир қисмини қоплаш учун Қозоғистон ҳудуди орқали Россиядан газ импорт қилишни бошлаган эди. Ўшанда газ сотиб олиш бўйича шартнома икки йилга тузилгани, харид ҳажми йилига қарийб 2,8 миллиард куб метрни ташкил этиши айтилган.

Россиянинг Красноярск ўлкасида Тергов қўмитаси ва ҳарбий комиссариат ходимлари томонидан ўтказилган навбатдаги рейд чоғида Ўзбекистон, Қирғизистон ва Тожикистондан бўлган 229 нафар меҳнат мигранти қўлга олинган. “Сибирский Экспресс” нашри хабарига кўра, улардан федерал базага киритиш учун “геном маълумоти материали олинган”.

Қайд этилишича, куч ишлатар тузилмалари ходимлари Красноярскдаги йирик супермаркетлар тармоғининг тақсимот маркази, ёғочни қайта ишлаш базаси ва саноат-логистика мажмуасида текширув ўтказишган.

“Буларнинг барчасида миграция қонунчилигининг жиддий бузилиши ҳолатлари аниқланган”, дея билдиришган полиция ходимлари. Сохта қайдга қўйиш, ноқонуний мигрантларга тураржой ёки транспорт воситасининг берилиши, маълумот тақдим этишдан бўйин товлаш ёки иммигрант мақомини аниқлаш чоғида нотўғри маълумотлар тақдим этиш кабилар шулар жумласидандир.

“Крокус Сити Холл”даги террор хуружи ортидан Россия расмийлари мамлакатга мигрантлар келиши тартиби ва шартларини кучайтира бошлашган. 2024 йил августида президент Путин ИИВ ходимларига хорижлик фуқароларни Россия ҳудудидан мустақил равишда чиқариб юбориш ҳуқуқини берувчи қонунни имзолаган. Мазкур қонун 2025 йил февралидан кучга киради.

Бундан ташқари, Россияда мамлакатда ноқонуний равишда юрган чет элликлар реестри тузилмоқда. Реестрга киритилганидан кейин мигрантлар транспорт воситаларини бошқариш, банк хизматларидан фойдаланиш, мол-мулкини рўйхатдан ўтказиш, никоҳ қуриш ва ажрашиш, фарзандларини боғча ва мактабларга бериш ҳуқуқидан маҳрум бўлишади.

Россия ички ишлар вазирининг биринчи ўринбосари Александр Горовой маълумотига кўра, ҳозирда Россияда хорижий давлат фуқароси бўлган 6,174 миллион киши юрибди. Россияда юрган хорижликлар сони бўйича илк ўнликка Ўзбекистон, Тожикистон, Қирғизистон, Беларусь, Украина, Арманистон, Озарбайжон, Қозоғистон, Хитой ва Туркманистон фуқаролари киради.

Қирғизистон президенти Садир Жапаров давлат мадҳиясини ўзгартириш ғоясида ҳеч қанақа ёмонлик кўрмаётганини қайд этган. Бу ҳақда у “Кабар” давлат ахборот агентлигига берган интервьюсида айтган.

Жапаровга кўра, амалдаги мадҳия бундан 33 йил олдин – Қирғизистон эндигина мустақил бўлганида ёзилган.

“Мадҳия муаллифлари ўша пайтда “мана энди озод бўлдик, мустақил мамлакат бўлдик, қирғиз халқи, ўз тақдиринг ўз қўлингда, олғалайвер” деб, қувонч ва ҳаяжон билан ёзишган. Ўшандан буён 33 йил ўтди. Биз давлат ўлароқ тўлиқ шаклландик. Бутун дунёга танилдик. Энди юз йил ўтса ҳам озодликка чиқдик, мустақил ўлка бўлдик, деб куйлаб юраверамизми?” деган Садир Жапаров.

Президент эндиликда Қирғизистоннинг мустақил давлат экани, қирғизлар 5 минг йиллик тарихга эга халқ экани ва ёш авлодни руҳлантирадиган мадҳия ёзиш мумкинлигини қўшимча қилган. Айни пайтда, Жапаровга кўра, амалдаги мадҳия ҳам ёддан чиқарилмайди ва у тарихнинг бир қисми ўлароқ сақлаб қўйилади.

“Байроқни ўнглаб қўяйлик деганда ҳам айрим демагог ва популистлар қарши чиқишганди. Ҳозирги байроғимиз ёмон бўлдими? У аввалгисидан бир босқич юқорида бўлди. Аввалги байроғимиздаги қуёш рамзи тушунарсиз бўлиб, унинг кунгабоқарми, арранинг тиғими экани маълум эди. Ҳозирги байроқни кўрган одам дарров унинг қуёш нури эканини тушунади”, дея қайд этган Жапаров.

Қирғизистон мадҳиясини ўзгартириш ғояси 25 октябрь куни парламент спикери Нурланбек Шакиев тилидан янграган. Ўшанда у амалдаги мадҳия Совет Иттифоқидан чиқилиши билан қабул қилинган бўлиб, унинг озодлик йўлидаги биринчи қадамлар бўлганини айтган. У мадҳия ҳаммага тушунарли ва ҳар қандай ёшдаги фуқаро томонидан осон ижро этиладиган бўлиши лозимлигини қайд этган. Шакиев мадҳияга аввал ҳам ўзгартишлар киритилганини, бундай ўзгартишлар бошқа мамлакатларда ҳам киритилишини қўшимча қилган.

2023 йилда Шакиев давлат байроғини ўзгартиш ташаббуси билан чиққан, кейин эса бу ғоя парламент томонидан тасдиқланган эди. Кейинроқ эса президент Садир Жапаров бу ғоя аслида унга тегишли бўлганини, шунчаки бу ғояни очиқлашни спикердан илтимос қилганини эътироф этган эди.

Грузия президенти Саломе Зурабишвили мамлакатда ўтказилган парламент сайлови натижалари қайта кўриб чиқилиши учун Ғарб мамлакатларини “Грузия орзуси” ҳукмрон партиясига жиддий босим ўтказишга чақирди.

“Агар босим ўтказилмаса, бу Ғарбнинг Грузияни европача истиқбол ва ғарб томонида тутиб туришга ҳаракат йўлида қўлидан келган барча ишни қилмаганини англатади”, дея қайд этди Зурабишвили Озодликнинг грузин хизматига берган интервьюсида.

Грузияда парламент сайлови 26 октябрь куни бўлиб ўтган. МСК маълумотига кўра, унда 54 фоизга яқин овоз билан “Грузия орзуси” ҳукмрон партияси ғалаба қозонган. Грузия қонунларига мувофиқ, бу партия бир ўзи ҳукуматни шакллантириш ҳуқуқига эга бўлади. Парламентга кириш учун зарур бўлган беш фоизли тўсиқдан мухолифатдаги тўрт партия — “Ўзгаришлар учун коалиция”, “Бирдамлик – Миллий ҳаракат”, “Кучли Грузия” ва “Гахария Грузия учун” партиялари ўтган.

Зурабишвили ва мухолифат сайловда 300 мингга яқин овоз ҳукмрон партия фойдасига сохталаштирилганини билдиришган. Президент “Грузия орзуси” ўз сайловолди кампанияси чоғида Россия нарративаларидан фойдаланганини ҳам қайд этган.

ЕХҲТ вакиллари Грузиядаги сайлов жараёни халқаро демократик стандартларга етарли даражада мувофиқ бўлмагани билдиришган. Ташкилот сайлов пайтида овоз сотиб олиш, икки марталаб овоз бериш, жисмоний зўравонлик ва қўрқитиш каби ҳолатларни қайд этган. Айни пайтда ЕХҲТ овоз бериш чоғида тўғридан-тўғри сохталаштириш ҳолатларини тасдиқлаган эмас.

Зурабишвили Озодликка берган ўз интервьюсида маҳаллий ташкилотлар сайловдаги қонунбузарликларга оид далилларни кўрсатиш учун маълумот йиғиш устида ишлаётганини билдирган.

Бу орада Грузия Марказий сайлов комиссияси 29 октябрь куни ҳар бир сайлов округидаги бешта участкада бюллетенлар қайта саналишини эълон қилган.

28 октябрь куни Тбилисида мухолифат тарафдорларининг кўп минг кишилик митинги бўлиб ўтиб, унда Зурабишвили ғарб мамлакатлари лидерлари билан мулоқот қилгани ва улар ҳам сайловларни нолегитим деб ҳисоблаётганларини билдирган.

2012 йилдан буён ҳокимият тепасида бўлган “Грузия орзуси” авваллари ғарбча сиёсат юритиб келаётган эди, бироқ сўнгги икки йил ичида партия, иддаоларга кўра, Россия ўзанига тушиб олган. Партия бу иддаолар ҳақиқатга тўғри келмаслигини айтмоқда.

Россия ҳам Грузия сайловларига аралашганини рад этиб келяпти.

TikTok платформасини бошқарувчи ByteDance ширкати асосчиси Чжан Имин Хитойнинг энг бадавлат одамига айланди. Hurun China Rich List томонидан ҳар йили ёйинланувчи рўйхатга мувофиқ, тадбиркорнинг шахсий бойлиги 49,3 миллиард долларни ташкил этади. Бу ҳақда Reuters агентлиги хабар қилди.

Чжан Имин 2021 йилда ByteDance бош директори лавозимидан кетган ва 26 йил ичида 18-бўлиб Хитойнинг энг бой одами номига эга бўлган. Нurun China Rich List нашри айнан шунча йилдан буён бой одамлар рўйхатини эълон қилиб келади.

TikTok соҳиби шишага сув ва бошқа алкоголсиз ичимликлар қуйиб сотадиган Nongfu Spring ширкати эгаси Чжун Шаньшанни ҳам ортда қолдирган. Шаньшаннинг сарвати ўтган бир йил ичида чорак қисмга қисқарган ва эндиликда 47,9 миллиард долларни ташкил қилмоқда.

АҚШда активлари устидан суд жараёнига кетаётганига қарамай, ByteDance ширкатининг глобал даромади 2023 йилда 30 фоизга ошган.

Хитойдаги бойларнинг бу галги рўйхатида миллиардерлар сони 142 нафарга камайиб, эндиликда 753 нафарни ташкил этмоқда. 2021 йилда бу мамлакатда миллиардерлар сони бундан 36 фоизга кўп (1185 нафар) эди.

Қароргоҳи Ливанда бўлган эронпараст “Ҳизбуллоҳ” радикал гуруҳи раҳбарлигига шайх Наим Қосим сайланди.

Гуруҳнинг 29 октябрь куни тарқатилган баёнотида Наим Қосим сентябрь ойи охирида Байрут чеккасида Исроил авиацияси ҳужуми натижасида ўлдирилган Ҳасан Насруллоҳнинг ўрнига “Ҳизбуллоҳ”нинг янги бош котиби этиб сайлангани айтилган.

Бунгача шайх Наим Қосим Ливан жанубидаги шиа мазҳабига мансуб аҳоли яшайдиган ҳудудларнинг катта қисмини назорат қилувчи “Ҳизбуллоҳ” гуруҳининг 1991 йилдан буён бош котиби ўринбосари бўлиб келган.

Ҳам сиёсий партия, ҳам қуролли гуруҳ бўлган “Ҳизбуллоҳ” Ливан парламентида ҳам тамсил этилган. АҚШ бу гуруҳни террор ташкилоти деб ҳисоблайди, Европа Иттифоқи эса ташкилотнинг фақат қуролли қанотини террор ташкилоти деб билади, “Ҳизбуллоҳ” сиёсий партияси эса ЕИ наздида террор ташкилоти эмас.

Наим Қосим “Ҳизбуллоҳ” гуруҳи 1992 йилда илк бор Ливандаги парламент сайловида иштирок этганидан буён гуруҳнинг сайлов кампанияларини ташкил этишда қатнашиб келган.

Аввалроқ октябрь ойида исроиллик ҳарбийлар ЦАХАЛ кучлари томонидан Байрут жанубига берилган зарбада Ҳасан Насруллоҳнинг муҳтамал вориси деб аталган Ҳошим Сафиюддин ўлдирилганини тасдиқлашган эди.

Исроил парламенти бўлган Кнессет 28 октябрь куни кўпчилик овоз билан Исроилда ҳамда унинг назорати остида бўлган ҳудудларда БМТнинг фаластинлик қочкинларга ёрдам бўйича Яқин Шарқ агентлиги (UNRWA) фаолияти тақиқлаш таклифини маъқуллади. Аввалроқ Исроил UNRWAни бир неча бор Фаластиндаги ҲАМАС (АҚШ ва Европа Иттифоқида террор ташкилоти деб тан олинган) дохил радикал гуруҳлар билан ҳамкорликда айблаган. Исроил БМТга агентлик ҲАМАС билан ҳамкорлик қилаётганига оид далиллар тақдим этган.

Кнессет икки қонун лойиҳасини тасдиқлади. Биринчисида Исроилда UNRWAнинг бевосита ёки билвосита фаолият олиб боришига йўл қўйилмаслиги айтилган. Иккинчисида эса Исроил билан UNRWA ўртасида 1967 йилда тузилган шартнома тўхтатилиши ва эндиликда Исроилдаги давлат инстанциялари UNRWA ва унинг вакиллари билан мулоқот қилмаслиги қайд этилган.

Кнессетнинг мудофаа ва ташқи ишлар қўмитаси раиси Йоэль Эдельштейн "UNRWA фаолияти фаластинлик муаммоларини ҳал қилишга эмас, балки бу муаммо абадий муаммога айланишига қаратилган", дея баёнот берди, деб хабар қилди The Jerusalem Post.

Эдельштейн фаластинликларга гуманитар ёрдам кўрсатилиши учун Исроил томонидан қайси ташкилот UNRWAга ворис ўлароқ кўрилаётганига аниқлик киритган эмас.

UNRWA раҳбари Филипп Лаззарини Кнессет қарорини “мисли кўрилмаган” ва “хавфли прецедент яратувчи” эканини билдириб, унинг БМТ Хартиясига зид келиши ва Исроилнинг халқаро қонунчилик олдидаги мажбуриятларига тўғри келмаслигини урғулаган. У мазкур қарор фақатгина фаластинликлар азоб-уқубатини янада орттиришини айтган.

Исроил UNRWA ходимларини Ғазо секторидаги радикал гуруҳлар фаолиятига алоқадорликда, UNRWA эса Исроилни фаластинликларга жабр-зулм қилиб, Ғазо секторидаги гуманитар буҳронни янада чуқурлаштираётганликда айблаб келади.

БМТнинг фаластинлик қочкинларга ёрдам бўйича Яқин Шарқ агентлиги 1949 йилда ташкил этилган. У Исроил ҳудудидан Сурия, Ливан, Ғазо сектори ва Урдун дарёсининг ғарбий соҳилига қочган фаластинлик қочқинларга ёрдам бериш билан шуғулланиб келади. UNRWA фаластинлик қочқинлар учун таълим, соғлиқни сақлаш ва ижтимоий хизматни ташкил этиш учун масъул ташкилот бўлиб ҳисобланади. UNRWAнинг энг йирик молиявий донорларидан бири АҚШдир.